Krakowskie trasy rowerowe

Kraków jest miastem w dużej mierze przyjaznym dla rowerzystów i ma ogromny potencjał rozwoju komunikacji rowerowej. Jednak dzisiaj wiele dzielnic jest zupełnie niedostępnych na rowerze, a szereg podstawowych relacji - zablokowanych dla ruchu rowerowego. Wynika to z ukształtowania terenu (Wisła, pasmo Krzemionek i Bonarka na południu), przebiegu linii kolejowych i tras drogowych przecinających miasto oraz chaotycznej zabudowy, zarówno przemysłowej rozcinającej miasto na wielkiej powierzchni (np. rejon ul. Mogilskiej i al. Pokoju), jak i mieszkaniowej czy innej, ograniczającej przekrój ulic i uniemożliwiającej budowę dróg rowerowych (na przykład ulica Mogilska czy Grzegórzecka).

Najlepsze warunki dla ruchu rowerowego są dziś w centrum oraz w dzielnicach zachodnich (południowa część Krowodrzy, zachodnio - północna część Podgórza). Ruch rowerowy jest tam rozproszony w spokojnych i dość przyjaznych dla rowerów ulicach, istnieje wiele możliwości wyboru tras. Północne dzielnice Krakowa są w dużej mierze zablokowane dla rowerowych dojazdów do centrum. W praktyce niemożliwy jest dojazd rowerem do wielu dzielnic na południu Krakowa (Kurdwanów, Wola Duchacka, Bieżanów, Kliny). Nie wynika to z odległości, ale z braku możliwości objazdu "wąskich gardeł", w których rowerzysta jest narażony na niebezpieczeństwo i niewygody. Brakuje wygodnych międzydzielnicowych połączeń rowerowych ("kanałów miękkiej mobilności"), takich, jak na przykład istniejąca i bardzo popularna trasa rowerowa wzdłuż Wisły z centrum w kierunku Dąbia i południa Nowej Huty.
Rowery a dzielnice Krakowa
Kraków liczy 750 tysięcy mieszkańców. Można w pewnym przybliżeniu szacować, że około 150 tysięcy z nich mieszka w dzielnicach przyjaznych dla komunikacji rowerowej, dalsze 50 tys. w dzielnicach o bardzo różnym stopniu dostępności rowerem a w dzielnicach trudno dostępnych - ok. 120 tysięcy. Z kolei w dzielnicach praktycznie niedostępnych na rowerze mieszka ok. 300 tysięcy osób (liczby szacunkowe, nie sumują się do 750 tys.). Daje to poniżej 30 proc. (ok. 200 tys.) mieszkańców Krakowa, dla których obecnie rower może być sensowną opcją transportową. Podział na dzielnice przedstawia rysunek powyżej, (Oczywiście, podział ten nie pokrywa się z rzeczywistym położeniem przeszkód i obszarów trudno - i łatwo dostępnych rowerem i jest tylko przybliżeniem).

Jednocześnie szereg przemyślanych i niedrogich inwestycji może znacznie powiększyć liczbę mieszkańców, dla których rower może stać się realną, atrakcyjną alternatywą.  Na około 1200 km ulic, w Krakowie istnieje obecnie tylko ok. 30 km dróg rowerowych o bardzo różnym, często niskim standardzie. Dla poprawy jakości komunikacji rowerowej kluczowe jest 10 tras głównych, uzupełnionych trasami zbiorczymi - w sumie stanowić będą ok. 100 - 120 km wydzielonych dróg rowerowych. Aby zobaczyć trasy istniejące (zaznaczone na niebiesko) oraz planowane w I etapie realizacji polityki rowerowej (czerwone) kliknij na rysunek poniżej (i zobacz dział polityka rowerowa miasta, tras które powstaną niebawem będzie więcej, niż na rysunku poniżej):

Docelowo, układ rowerowy Krakowa będzie składał się z tras głównych, zbiorczych oraz lokalnych (głównie ulice uspokojonego ruchu, "tempo 30" oraz strefy zamieszkania) i będzie wyglądał mniej więcej tak (kliknij, żeby powiększyć):

W Krakowie obecnie istnieje kilka użytecznych tras rowerowych i obszarów przyjaznych dla rowerzystów:
  • W ścisłym centrum większość ulic przy Rynku Głównym to ulice pieszo - rowerowe (oznaczone znakami łączonymi C13/C16 z poziomą kreską). W kilku ulicach jednokierunkowych ruch rowerowy jest dopuszczony w obu kierunkach. W obrębie Plant obowiązuje na ulicach znak D-40 (strefa zamieszkania, prędkość do 20 km/godz., parkowanie dopuszczone tylko w wyznaczonych miejscach, piesi mogą poruszać się po jezdni a samochody muszą ustępować im pierwszeństwa. Znak ten jest całkowicie lekceważony przez kierowców). Poza Plantami większość ulic to strefa tempo 30, oznaczona znakiem B-43 z wartością 30 km/godz. W wielu z tych ulic powinny powstać płytowe progi spowalniające, w niektórych skorygowana zostać geometria, a we wszystkich ulicach jednokierunkowych konieczne jest wyznaczenie kontrapasów rowerowych. Niemniej, jest to obszar przyjazny dla rowerów, a ewentualne udogodnienia rowerowe będą ogromnej większości przypadków tanie, małoskalowe i łatwe do wdrożenia.
  • Osiedle Podwawelskie oraz Dębniki - te części Podgórza są bardzo łatwo dostępne na rowerze. Wydzielona droga rowerowa na Moście Grunwaldzkim wzdłuż ulicy Monte Cassino oraz Zielnej do Mostu Zwierzynieckiego i ulicy Kapelanka do Tesco umożliwia bezkolizyjny dojazd do uspokojonych uliczek osiedlowych. Brzegiem Wisły biegnie ciąg rekreacyjny, dostępny dla rowerzystów i umożliwiający ruch lokalny jak i rekreacyjny wyjazd za miasto. Na Mostach Grunwaldzkim i Zwierzynieckim są wydzielone drogi rowerowe. Na Moście Dębnickim rowerzyści masowo (choć nielegalnie) korzystają z szerokich chodników.
  • Trasa Bulwarów Wisły na lewym brzegu to doskonały sposób na dojazd rowerem do centrum Starego Miasta, Kazimierza i Starego Podgórza od strony wschodniej - Dąbia, a także Parku Lotników Polskich. Pośrednio (zakładając poruszanie się na rowerze po pustych chodnikach) umożliwia dojazd z dużych części Nowej Huty: okolic pl. Centralnego a także os. Dywizjonu 303 a nawet Mistrzejowic (częścikowo po ścieżce rowerowej wzdłuż ul. Stella-Sawickiego). Jest to obecnie najbardziej uczęszczana międzydzielnicowa trasa rowerowa w Krakowie.
  • Ulica Kopernika z kontrapasem rowerowym wyznaczonym w jezdni. Umożliwia wydostanie się ze ścisłego centrum Krakowa w kierunku Nowej Huty z pominięciem bardzo ruchliwych ulic Lubicz oraz Grzegórzeckiej. Kontrapas rowerowy w ulicy Kopernika jest rozwiązaniem wzorcowym w skali Polski (to rozwiązanie inżynieryjne elementarne w wielu krajach zostało zastosowane tu po raz pierwszy w Polsce). UWAGA: kontrapas jest jednokierunkowy. W kierunku Nowej Huty rowerzyści zgodnie z założeniem i oznakowaniem poruszają się po jezdni na zasadach ogólnych. Niebawem trasa w ul. Kopernika wpisze się w układ powstających dróg rowerowych całkowicie przebudowywanego Ronda Mogilskiego oraz w układ drogi rowerowej wzdłuż al. Jana Pawła II i częściowo Mogilskiej do Placu Centralnego. W samej ul. Kopernika wskazane są niewielkie zmiany: ustawienie znaku B-43 tak, aby strefa tempo 30 obowiązywała na całej długości; wprowadzenie monitoringu (fotoradaru, kamery) w rejonie ul. Strzelców aby egzekwować ograniczenie prędkości oraz zapobiegać nielegalnemu parkowaniu oraz - ewentualnie - budowa sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniu z ul. Westerplatte i Mikołajską. Trasa w ul. Kopernika pozwala na dojazd do Ronda Mogilskiego, gdzie do 2006 roku nastąpi prawdziwa rowerowa (i nie tylko) rewolucja.
  • Trasa w al. Powstania Warszawskiego, biegnąca wzdłuż jezdni do Ronda Kotlarskiego i dalej, do Bulwarów Wisły i ścieżki rowerowej tamże. Po przebudowie Ronda Mogilskiego i Ronda Kotlarskiego, realizacji inwestycji w ramach Krakowskiego Centrum Komunikacyjnego i Szybkiego Tramwaju oraz "Galerii Kazimierz" nad Wisłą, trasa ta stanie się elementem Centralnej Magistrali Rowerowej miasta.
  • Trasy na Błoniach: wzdłuż al. 3 Maja biegnie pierwsza "nowożytna" ścieżka rowerowa Krakowa, wyznaczona na początku lat 90-tych. Obecnie trasy rowerowe (pieszo-rowerowe) pozwalają na objazd Błoń dookoła i wyjazd na "dziką" (nieformalną, ale ogromnie popularną w sezonie) ścieżkę pieszo-rowerową koroną północnego wału przeciwpowodziowego Rudawy.
  • Interesująca, acz nieformalna trasa na Azory powstała samorzutnie w ulicy Krowoderskiej, Mazowieckiej, Racławickiej aż do ul. Chełmońskiego. To ciąg ulic uspokojonego ruchu, umożliwiających w miarę bezpieczny wyjazd z centrum Krakowa w kierunku północno - zachodnim. Trasa przyciąga rowerzystów na tej relacji, gdyż ulice równoległe (Wrocławska, Kazimierza Wielkiego) są bardzo ruchliwe i możliwe jest ominięcie Nowego Kleparza, a progi spowalniające i małe rondo na skrzyżowaniu ulicy Mazowieckiej i Świętokrzyskiej okazały się bardzo przyjazne dla rowerzystów. Budowa kilku progów spowalniających w ul. Krowoderskiej (w tym podniesienie tarczy skrzyżowania z ul. Szlak) wystarczyłaby do stworzenia wzorcowej trasy ruchu mieszanego. Oznakowanie jej drogowskazami może być pożyteczne, tym bardziej że jest to kierunek prowadzący w stronę Ojcowa i dolinek podkrakowskich.
  • Przegląd wzorcowych rowerowych rozwiązań, które zastosowano w Krakowie w ostatnich latach i które należy rozpowszechnić, znajduje się tutaj.

Docelowy układ głównych tras rowerowych w Krakowie:

  1. Centralna Magistrala Rowerowa
  2. Trasa Bulwarów Wiślanych
  3. Trasa na Krowodrzę
  4. Trasa na Mistrzejowice
  5. Trasa do Huty
  6. Trasa do Huty południowa
  7. Trasa na Bieżanów
  8. Trasa na Kurdwanów
  9. Trasa na Ruczaj
  10. Obwodowa Magistrala Rowerowa
Trasy główne będą się krzyżować w czterech głównych węzłach rowerowych:


Zobacz też inne węzły sieci rowerowej Krakowa.


Nie tylko trasy główne:

Oprócz tras głównych, planowane jest wiele tras zbiorczych (dzielnicowych) oraz szlaków rekreacyjnych, wyprowadzających ruch rowerowy poza miasto. Wszystkie są w założeniu połączone z układem 10 tras głównych.

Ruch rowerowy w Krakowie będzie odbywał się nie tylko na wydzielonych drogach rowerowych, ale przede wszystkim w ulicach uspokojonego ruchu (strefy "tempo 30", strefy zamieszkania) oraz na kontrapasach rowerowych, wyznaczonych w jezdni pod prąd ulic jednokierunkowych.

Docelowo nie będzie w Krakowie miejsca, gdzie nie da się dojechać wygodnie na rowerze poza dużym ruchem samochodowym lub po wydzielonych drogach rowerowych.



Kiedy to będzie?


Obecnie istnieje podstawowa część Trasy na Ruczaj oraz śródmiejskie odcinki Trasy Bulwarów Wiślanych. W 2006 roku powinna być gotowa północna część Centralnej Magistrali Rowerowej między
Politechniką, Rondem Mogilskim i Mostem Kotlarskim oraz cała Trasa do Huty.

Więcej na ten temat dowiesz się w dziale polityka rowerowa miasta.




System rowerowy Krakowa to:
  • ulice uspokojonego ruchu (tempo 30, strefa zamieszkania) z progami spowalniającymi
  • skrzyżowania z małymi rondami przyjaznymi dla rowerzystów
  • kontrapasy rowerowe w ulicach jednokierunkowych
  • wydzielone drogi rowerowe o dużej prędkości projektowej, łatwo dostępne z jezdni ulic
  • stojaki i przechowalnie rowerowe
  • system promocji (na razie tylko ten serwis www ;-)
  • system zbierania informacji zwrotnej od użytkowników, udziału społecznego, monitoringu i zarządzania jakością (zespół zadaniowy ds. dróg rowerowych)