Wzorcowe rozwiązania rowerowe w Krakowie

Wzorcowe
rozwiązania rowerowe w Krakowie
W latach 2001- 2003 w Krakowie powstało kilka przykładów
rozwiązań infrastrukturalnych o bardzo dobrych parametrach. Powinny być
stosowane szerzej i mogą stanowić wzór i inspirację dla projektantów
oraz stowarzyszeń i osób zainteresowanych działaniem na rzecz poprawy
warunków ruchu rowerowego w Polsce. Niektóre z tych rozwiązań zostały
zastosowane po raz pierwszy w Polsce - choć wszystkie są doskonale
znane i sprawdzone w krajach zachodnich. Należą do nich:

Kontrapasy rowerowe w jezdni. W wielu ulicach jednokierunkowych z organiczoną prędkością nie ma żadnych przecwwskazań, aby ruch rowerowy nie mógł odbywać się w dwóch kierunkach - i to zgodnie z prawem. Znacznie poprawiają one parametry sieci - spójność, bezpośredniość (znaczne zmniejszenie współczynnika wydłużenia), wygodę (zmniejszenie współczynnika opóźnienia), bezpieczeństwo (pozwalają na unikanie ulic o wielkim natężeniu i prędkości ruchu samochodowego oraz punktów szczególnie kolizyjne) i atrakcyjność (rowerzyści nie są narażeni na łamanie przepisów i groźbę mandatów). W Krakowie w roki 2003 istnieją trzy kontrapasy: w ul. Grodzkiej (strefa zamieszkania), w ul. Kopernika (ulica ogólnodostępna, z ograniczeniem do 30 i 50 km/godz, znaki B-43) oraz w ulicy Reymana. Dobra praktyka to: stosowanie standardowych, prefabrykowanych elementów wysepek dzielących wraz ze standardowymi, żółtymi, odblaskowymi pylonami (wystarczająca szerokość wysepki to 1,0 m) ustawianymi w krytycznych punktach kontrapasa (skrzyżowania oraz łuki) oraz konsekwentne stosowanie oznakowania poziomego P-23 zawsze łącznie z P-8a (strzałka kierunkowa na wprost). Zdjęcia kontrapasów krakowskich można zobaczyć tutaj oraz tutaj. Problemem kontrapasów jest ich niezgodne z projektem i oznakowaniem użytkowanie. Część rowerzystów porusza się nimi po prostu w niewłaściwym kierunku (kontrapasy zawsze są jednokierunkowe). Powoduje to sytuacje kolizyjne w wielu punktach, ale nie stanowiło w praktyce żadnego zagrożenia. Rozwiązaniem jest edukacja i informacja.
Bezkolizyjne wyjazdy z drogi rowerowej w jezdnię, gdzie ruch odbywa się na zasadach ogólnych. Jest to jeden z najsłabszych punktów wszystkich wydzielonych dróg rowerowych w Polsce. Zastosowanie zwężenia jezdni, azylu oraz ostrzegawczego żółtego odblaskowego pylonu wraz z pasem włączenia dla rowerów w jezdni w znakomity sposób zwiększają wygodę korzystania z roweru, eliminując konieczność hamowania i ustępowania pierwszeństwa (zmniejszenie współczynnika opóźnienia). W 2003 roku istniały dwa takie przykłady w Krakowie: w ulicy Ks. Józefa przy Moście Zwierzynieckim oraz na moście na rzece Białucha w ul. Mogilskiej, w ciągu strategicznej trasy rowerowej Rynek Główny - Pl. Centralny w Nowej Hucie. To drugie rozwiązanie jest w założeniu rozwiązaniem tymczasowym. Zdjęcia można zobaczyć tutaj.
Płytowe progi spowalniające w ulicach uspokojonego ruchu. Ogromna większość progów spowalniających w Krakowie nie spełnia swojej roli, gdyż jest wadlwie zaprojektowana lub też ich parametry zupełnie nie odpowiadają funkcji, jaką mają w danym miejscu spełniać. Istnieje jednak kilka przykładów rozwiązań wzorcowych - płytowe progi spowalniające w ulicy Prusa, w ul. Stanisława ze Skalbmierza oraz w ul. Mitkowskiego przy skrzyżowaniu z Monte Cassino (tu próg płytowy został zastosowany w ramach wydzielonej głównej drogi rowerowej, przecinającej ulicę poprzeczną jego grzbietem. Inspiracją dla stosowania progów płytowych była gdańska wzorcowa droga rowerowa w al. gen. Hallera.
Małe ronda. Skrzyżowanie ulicy Świętokrzyskiej, Mazowieckiej oraz Sienkiewicza ze względu na geometrię zastanego układu drogowego wymusiło bardzo ciasny układ małego ronda, wybudowanego tu w ramach przebudowy i poprawy bezpieczeństwa ruchu. Taka przebudowa okazała się zbawienna - nie tylko całkowicie wyeliminowane zostały niemal codzienne w tym miejscu stłuczki, ale również okazało się, że takie małe rondo jest doskonałym rozwiązaniem dla ruchu rowerowego. Eliminuje bowiem lewoskręty, które zawsze dla rowerzysty są manewrem niebezpiecznym. Jedynym mankamentem małego ronda na Mazowieckiej jest brak kontrapasa rowerowego w jednokierunkowej ul. Sienkiewicza, który powinien był zostać wybudowany w ramach remontu. W godzinach szczytu małe rondo ma tendencję do zatykania się. Wynika to z faktu, że kilkaset metrów dalej znajduje się bardzo ruchliwe skrzyżowanie z Aleją Słowackiego i z sygnalizacją świetlną i po prostu samochody nie mają się gdzie ewakuować z ronda. Taka sama sytuacja występowała w godzinach szczytu przed powstaniem małego ronda.
Bitumiczna nawierzchnia dróg rowerowych. Po wielu latach błedów i wypaczeń w zasadzie wszystkie powstające obecnie drogi rowerowe w Krakowie mają nawierzchnię bitumiczną. Kostka betonowa stosowana jest sporadycznie i to na bardzo krótkich odcinkach - np. w celu "podkreślenia" końca ścieżki lub przejścia pieszego. Nie ma to większego sensu, tylko podraża koszty. Ale nie jest też w zasadzie uciążliwe dla rowerzystów. Jednak jeśli chodzi o jakość stosowanych mieszanek i podbudowy, to Kraków oddaje palmę pierwszeństwa Gdańskowi: 8-12 cm podbudowy z kruszywa łamanego, dogęszczanego mechanicznie i stabilizowanego chudym betonem, otoczonego obrzeżami betonowymi i pokrytymi warstwą ścieralną z 3-4 cm asfaltu lanego barwionego to jest naprawdę bardzo dobra robota. Podobnie, barwione przejazdy rowerowe.
Trasa bulwarów Wisły na niektórych odcinkach. Bardzo dobre oznakowanie poziome (znaki P-23 co 20-50 m w rejonie kolizji z ruchem pieszym), wzorcowa nawierzchnia na długich odcinkach. Bardzo duży międzydzielnicowy ruch rowerowy o zróżnicowanym charakterze. Niestety, kilka odcinków zostało zaprojektowanych i wykonanych bardzo źle, drogo i... niepotrzebnie.
Stojaki rowerowe w kształcie odwróconej litery U. Z wyjątkiem wysokości (powinna wynosić ok. 0,6 m a nie prawie 1,0 m) zastosowane na Rynku Głownym stojaki są wzorcowe: średnica rury mniejsza, niż 8 cm i kształt umożliwia spięcie przedniego koła, ramy roweru i stojaka standardowym zamkiem typu U-lock. Problemem jest lokalizacja: na rogu ulic zazwyczaj jest znacznie lepsza.