Zmiany przepisów dotyczących rowerzystów:
postulaty sieci "Miasta dla rowerów"

13 kwietnia 2008 roku w Sejmie odbyło się spotkanie przedstawicieli sieci Miasta dla rowerów z przedstawicielami Parlamentarnej Grupy do spraw Komunikacji i Turystyki Rowerowej. Można o nim przeczytać tutaj. Przedstawiliśmy wówczas ogólne postulaty dotyczące zmian przepisów dotyczących rowerzystów.

Dzisiaj przezentujemy propozycje znacznie bardziej szczegółowe. Dotyczą one zmian ustawy Prawo o Ruchu Drogowym oraz czterech rozporządzeń ministra właściwego do spraw transportu. Są to uszczegółowione, przeredagowane i w kilku miejscach uzupełnione postulaty, które od 2004 roku były upublicznione na stronie www.rowery.org.pl w dziale "Rowerowa Polska" i dyskutowane publicznie w internecie (zwłaszcza na ogólnodostępnej grupie newsowej pl.rec.rowery oraz na wewnętrznej liście e-mailowej sieci Miasta dla rowerów). Wiele zgłaszanych w dyskusji uwag zostało uwzględnione - choć zapewne nie wszystkie.

Propozycje zmian stanowią całość. Proponujemy daleko idące zmiany definicji obowiązujących pojęć (droga rowerowa, a nawet rower) i wprowadzamy zupełnie nowe pojęcia i znaki drogowe (np. śluza rowerowa, pas rowerowy). Stąd czytanie propozycji zmian poszczególnych rozporządzeń w oderwaniu od proponowanych zmian w pozostałych aktach prawnych może prowadzić do pewnych nieporozumień. Kluczowe definicje znajdują się w propozycji zmian ustawy Prawo o Ruchu Drogowym.

Nie wyważamy otwartych drzwi: wszystko, co proponujemy jest zgodne z międzynarodowymi umowami których Polska jest stroną (w szczególności z Konwencją Wiedeńską o Ruchu Drogowym wraz z jej nowelizacją z 2006 roku) lub jest przeniesieniem na polski grunt rozwiązań znanych od lat, stosowanych i sprawdzonych w innych krajach. Tak jest np. w przypadku dopuszczenia wyprzedzania pojazdów z prawej strony przez rowerzystów - od lat dopuszczają ten manewr przepisy niemieckie i holenderskie. Tak jest też w przypadku znaku "ulica rowerowa" (znak 244 i 244a niemieckiego kodeksu drogowego StVO).

Uwaga - uakutalnienie (18.04.2008, 00:00): w plikach poniżej naniesione są już pierwsze poprawki. Najważniejsza dotyczy - wstyd przyznać - niezbyt logicznej definicji roweru i rikszy rowerowej w propozycji zmian ustawy Prawo o Ruchu Drogowym. Została już poprawiona, choć trąci słynnym "w rozumieniu niniejszej ustawy rak jest rybą". Poprawiony też został zapis dotyczący rowerów ze wspomaganiem elektrycznym: zamiast "silnika" jest "napęd". Tu wierzymy na słowo internautom, że tak jest lepiej.

Odpowiednio skorygowane zostały też propozycje zmian w innych aktach prawnych - we wszystkich propozycjach wraca wykreślone wcześniej pojęcie "roweru jednośladowego". Które jednak tym razem w pewnych przypadkach oznacza rower... wielośladowy. No cóż: "rak jest rybą". Wyjaśnienie jest zawarte w poprawionym uzasadnieniu zmian w ustawie PoRD poniżej. Jeśli macie pomysły, jak lepiej rozwiązać problem rowerów trójkołowych dla osób niepełnosprawnych czy trójkołowych rowerów poziomych, które z pewnością się mieszczą na drogach rowerowych czy na kontrapasach w ulicach jednokierunkowych i nie należy ich stamtąd wyrzucać - piszcie.

Uwaga - uaktualnienie 2 czerwca 2008: poniżej przedstawiamy "zamrożone" (ostateczne) wersje postulatów w plikach pdf. Jedynie propozycja zmian Załącznika nr 3 do rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków technicznych znaków i sygnałów drogowych [...] jest jeszcze wciąż robocza.
 Propozycje zmiany ustwawy Prawo o Ruchu Drogowym będziemy chcieli oficjalnie przedłożyć Posłom przed wakacjami. Czekamy jednak na wyniki ekspertyz dotyczących konsekwencji rozbieżności między Konwencją Wiedeńską a ustawą Prawo o Ruchu Drogowym oraz przepisów ruchu drogowego dla rowerzystów w różnych krajach Unii Europejskiej. Opracowanie ich zlecił w Biurze Analiz Sejmowych wiceprzewodniczący Parlamentarnej Grupy Rowerowej, poseł Łukasz Gibała.

Oprócz zmian w ustawie Prawo o Ruchu Drogowym postulujemy głębokie zmiany w szeregu rozporządzeń. Dotyczą one wyposażenia rowerów oraz projektowania i budowy infrastruktury rowerowej. Rozporządzenia te powinny jak najszybciej stać się przedmiotem rozmów z Ministrem Infrastruktury.

W szczególności dotyczy to propozycji zmian w rozporządzeniu w sprawie warunków techcznych jakim muszą odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Wiemy bowiem, że pod koniec 2007 roku rozpoczęły się prace nad nowelizacją tego rozporządzenia. Co gorsza, tzw. wersja zerowa nowelizacji już zawiera karygodne błędy dotyczące infrastruktury rowerowej, pogarszając i tak fatalne zapisy obowiązujące obecnie. Ponadto wiceminister infrastruktury, pan Tadeusz Jarmuziewicz w odpowiedzi na interpelację posła Łukasza Gibały zapowiedział ponowną nowelizację rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchudrogowego i warunków ich umieszczania na drogach.

Ze względu na ogromną objętość tekstów przedmiotowych aktów prawnych (same załączniki do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchudrogowego i warunków ich umieszczania na drogach liczą aż 443 strony) możliwe są w tekście niewielkie błędy, powstałe podczas redagowania. Struktura załączników do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchudrogowego i warunków ich umieszczania na drogach wymusza powtarzanie niektórych postulowanych zapisów. To również mogło wpłynąć na powstanie jakichś błędów. Dlatego teksty propozycji zmian rozporządzeń wciąż mają charakter roboczy.

W związku z powyższym proszę o nadsyłanie uwag i komentarzy na adres mejlowy lub publiczne na grupie pl.rec.rowery. Treść propozycji może się wciąż w niewielkim stopniu zmieniać.

Opracowanie: Marcin Hyła