Trasa nr 1 - oś Północ-Południe

Jest to strategiczna trasa rowerowa, która nie tylko łączy północne i południowe dzielnice Krakowa ale również umożliwia rekreację rowerową w Ojcowskim Parku Narodowym i jest częścią międzynarodowej trasy rowerowej EuroVelo 11, prowadzącej z Nordkapp w Norwegii przez Finlandię, Rosję, Estonię, Łotwę, Litwę, Polskę, Słowację, Węgry, Jugosławię do Grecji gdzie konczy się w Atenach.

W Polsce EuroVelo 11 prowadzi od przejścia granicznego w Ogrodnikach przez Sejny, Wigierski i Biebrzański parki narodowe, Łomżę, Warszawę, Kielce, Chęciny, Jurę Krakowsko-Częstochowską, Ojcowski Park Narodowy, Kraków, Wieliczkę, Dobczyce, Stary Sącz do Szczawnicy-Krościenka. Odcinek do Ojcowskiego Parku Narodowego powinien umożliwić bezpieczny i wygodny dojazd poza drogami samochodowymi a jednocześnie musi być szybki i dostępny dla najmniej doświadczonych rowerzystów. Ponadto musi umożliwiać intuicyjny dojazd do centrum miasta jadącym z daleka, zmęczonym rowerzystom obciążonym bagażami.

EuroVelo 11 powinno przekroczyć granicę Krakowa asfaltową drogą rowerową w śladzie obecnej drogi polnej wiodącej z Zielonek do ulicy Zielone Wzgórze, przeciąć tę ulicę i łąkami wzdłuż Prądnika dotrzeć do uspokojonej ulicy Górnickiego i Białoprądnickiej (konieczne progi spowalniające). Tu znajduje się kemping, który jest naturalnym uzupełnieniem EuroVelo. Alternatywne wjazdy EuroVelo 11 do Krakowa od północy to pasy rowerowe na poszerzonych poboczach ulicy Glogera oraz ulica Pękowicka i uspokojona ulica Łokietka. Jednak główny przebieg EuroVelo 11 powinien pokrywać się z Osią Północ-Południe. Jej poszczególne odcinki przedstawiają się następująco:

  1. Ulica dr Twardego przedłużona do ul. Opolskiej i do ul Galicyjskiej: wydzielona droga rowerowa po stronie wschodniej i północnej oraz pieszo-rowerowa (lokalna, pomocnicza) po zachodniej stronie jezdni. Skomunikowanie ze zbiorczą drogą rowerową Bratysławska - Wybickiego - Radzikowskiego i lokalną ale ważną drogą w ul. Fieldorfa-Nila.

  2. W ul. Prądnickiej po stronie południowej wiaduktu kolejowego droga rowerowa osi Północ Południe rozdwaja się:

     Przebieg 1: wydzielona droga rowerowa odchodzi łukiem od Prądnickiej w kierunku wschodnim a następnie biegnie drogą techniczną wzdłuż Szybkiego Tramwaju, przecina ulicę Kamienną (skomunikowanie z Trasą 29 Listopada) i dociera do Krakowskiego Centrum Komunikacyjnego, umożliwiając bezkolizyjny wjazd w tunel rowerowy pod KCK do Akademii Ekonomicznej lub dojazd na Plac Kolejowy oraz skomunikowanie z wydzieloną drogą rowerową w ul. Warszawskiej, pl. Matejki do Barbakanu i Śródmiejskiego Systemu Rowerowego.

     Przebieg 2: wydzielona droga rowerowa doprowadzi rowerzystów do Kleparza, skąd możliwy jest ruch w ulicy Długiej, częściowo uspokojonej i przebudowanej tak, aby ruch rowerowy był narażony na jak najmniej kolizji i sytuacji niebezpiecznych.

  3. Od tych miejsc przebieg Osi NS w centrum miasta jest poważnym wyzwaniem i na razie może być rozpatrywany jako bardzo odległa koncepcja. Wiąże się z budową podziemnych parkingów pod ulicą Wielopole i Starowiślną oraz ewentualnymi rozwiązaniami infrastrukturalnymi związanymi z Szybkim Tramwajem. Na przykład wprowadzenie pod ziemię torowiska tramwajowego w ulicy Westerplatte na odcinku od Poczty Głównej do ulicy Pawiej i Nowej Pawiej uwolniłoby dużo miejsca na powierzchni i możliwe byłoby wyznaczenie tam całkowicie wydzielonej drogi rowerowej przy zachowaniu istniejących miejsc parkingowych. Z kolei w ulicy Starowiślnej należy rozważyć przesunięcie całkowicie wydzielonego torowiska tramwajowego poza oś jezdni i wyznaczenie wydzielonej drogi rowerowej między chodnikiem pieszym a torowiskiem; ruch samochodowy odbywałby się na jezdni w pozostałym obszarze. Podobne problemy pojawiają się w rejonie Placu Bohaterów Getta, a zwłaszcza na odcinku ulicy Limanowskiego przy ulicy Wielickiej. Nie ulega wątpliwości, że cały ten obszar powinien zostać przebudowany. Być może pewnym rozwiązaniem będzie przysunięcie torowiska tramwajowego do stacji PKP Zabłocie, aby ułatwić przesiadki w ramach przyszłej kolei regionalnej oraz aktywizacji obszaru Zabłocia. Wówczas wydzielona droga rowerowa mogła by być prowadzona wzdłuż torowiska tramwajowego i przekraczałaby ulicę Powstania Warszawskiego na wprost istniejącego tunelu pieszego. W chwili obecnej jednak w tym obszarze należy wprowadzić niskobudżetowe, realistyczne rozwiązania takie, jak uspokojenie ruchu w ulicach Starego Miasta, Kazimierza i Starego Podgórza (progi spowalniające, podniesione tarcze skrzyżowań oraz pasy pod prąd wszystkich ulic jednokierunkowych - patrz: Śródmiejski System Rowerowy) a od pl. Bohaterów Getta drogę rowerową prowadzic uspokojoną ulicą Lwowską. W Śródmieściu Oś NS krzyżuje się z Osią W-Z oraz z Trasą Bulwarów Wiślanych, czyli EuroVelo 4, a w Podgórzu w rejonie ul. Powstańców Wielkopolskich - z Trasą Obwodową (przedłużenie Trasy Czyżyńskiej w ulicę Nowohucką i Powstańców Wielkopolskich).
  4. Wzdłuż ulicy Wielickiej od wiaduktu kolejowego Trasa Północ-Południe powinna być prowadzona jako wydzielona, najlepiej ponadnormatywna (3,0 m szerokości plus chodnik) droga rowerowa po wschodniej stronie torowiska wzdłuż ulicy Wielickiej. Na wysokości ulicy Zamkniętej istnieje prawdopodobnie konieczność wykupu terenu i wyburzenia części budynku po str. Rozwiązanie alternatywne, niekonwencjonalne, to wykup części budynku i jego przebudowa w celu poprowadzenia drogi rowerowej podcieniami, w miejscu wyburzonych ścian.
  5. Na całej długości ul. Wielickiej dla rowerów powinna być dostępna także zachodnia strona ulicy, jako ciąg pieszo - rowerowy lub - na wybranych odcinkach - wydzielona droga rowerowa. Konieczny jest wykup terenu w rejonie skrzyżowania z ul. Wolską (ok. 30 metrów bieżących trasy, gdzie obecnie zawężony jest nawet chodnik pieszy), między skrzyżowaniem z ul. Malborską a KS Kabel, prawdopodobnie także w rejonie ul. Robotniczej i Jerozolimskiej oraz przebudowa przejścia podziemnego przy skrzyżowaniu z ul. Na Kozłówce/Wlotową - wprowadzenie tam ruchu rowerowego pochylniami o nachyleniu niwelety max. 5%. Na niektórych odcinkach konieczna jest też przebudowa skarp i in. roboty ziemne.
  6. Na centralnym odcinku ul. Wielickiej Oś Północ-Południe przecina się z Trasą na Kurdwanów (w ulicy Kamieńskiego) oraz Trasą Centralną - wzdłuż Nowopłaszowskiej i estakady nad torami kolejowymi w pobliżu stacji PKP Płaszów oraz przecina ulicę Wielicką przejściem podziemnym na wysokości ulicy Wlotowej.
  7. Między skrzyżowaniami Wielickiej z ul. A. Dygasińskiego a Prostą należy wykupić tereny przylegające do torowiska tramwaju celem wyznaczenia wydzielonej drogi rowerowej. Rozwiązaniem tymczasowym jest pełne uspokojenie ruchu w ul. Dygasińskiego oraz wyznaczenie pasa rowerowego pod prąd na całej długości.
  8. Na skrzyżowaniu ul. Wielickiej z Teligi należy przeprowadzić dwukierunkowe drogi rowerowe dookoła całego skrzyżowania, komunikując je z dwukierunkowymi wydzielonymi drogami zbiorczymi wzdłuż ulicy Teligi i Ćwiklińskiej oraz głównymi dwukierunkowymi drogami rowerowymi wzdłuż ul. Wielickiej do granicy miasta i dalej - jako dojazd do Wieliczki oraz dojazd do akademików CMUJ przez ul. Kostaneckiego lub Obronną.
  9. Drogi rowerowe w Wielickiej i Teligi/Ćwiklińskiej powinny się komunikować z rekreacyjną drogą rowerową prowadzoną wzdłuż południowego obejścia autostradowego tak, aby możliwy był dojazd do Niepołomic oraz skomunikowanie z drogami rowerowym w obwodnicy nowohuckiej do Trasy Wschód-Zachód głównej.
Oś Północ-Południe przecina następujące trasy rowerowe: Trasa Północ-Południe umożliwia bezpieczny i wygodny dojazd do Ojcowskiego Parku Narodowego z południowych dzielnic Krakowa (Bieżanów, Kurdwanów, Stare Podgórze, Dąbie) i Śródmieścia, umożliwia lepsze wykorzystanie kempingu przy ulicy Górnickiego/Pachońskiego, dostęp do basenu Clepardii i Korony, dojazd studentów CMUJ na zajęcia oraz komunikację rowerową mieszkańców południowo-wschodnich dzielnic Krakowa. Umożliwia również bezkolizyjny dojazd rowerem do Wieliczki, w tym muzeum w kopalni soli oraz wyjazd rowerowy na południe Polski przez Dobczyce w kierunku na Stary Sącz i przejście graniczne Szczawnica-Krościenko w ramach trasy EuroVelo 11 i innych rekreacyjnych tras rowerowych woj. Małopolskiego.

Ważne punkty, które Oś Północ-Południe łączy bezkolizyjnie w obrębie Krakowa: bezkolizyjny wyjazd w kierunku Ojcowskiego Parku Narodowego, Dworek Białoprądnicki, Basen Clepardii, kemping, Szpital Narutowicza, Kleparz, Politechnikę Krakowską, Akademię Sztuk Pięknych, KCK wraz z Dworcem Głównym PKP, Rynek Główny, Dworzec PKP Płaszów, Klinikę Pediatrii CMUJ w Prokocimiu, wielkie osiedla mieszkaniowe Prokocimia i Bieżanowa oraz bezkolizyjny wyjazd rowerowy do Wieliczki, Niepołomic, Dobczyc i dalej na południe Polski.

Alternatywny przebieg EuroVelo 11 przez Kraków - Trasa Krajobrazowa:

Ten przebieg nie jest bezpieczny społecznie (odcinki w ulicy Swoszowickiej są nieoświetlone) i nieprzejezdne w trudnych warunkach atmosferycznych, nachylenie poziome niwelety jest nie do przyjęcia dla mniej sprawnych rowerzystów. Niemniej ze względów rekreacyjnych i krajoznawczych trasa ta powinna zostać wykonana, oznakowana i promowana jako krajobrazowa alternatywa EuroVelo 11 i rowerowej Osi Północ-Południe.