Audyt rowerowy

Od 22 października 2002 w Krakowie obowiązują nowe procedury zewnętrzne Wydziału Architektury, Geodezji i Budownictwa w sprawach mogących mieć wpływ na pogorszenie lub poprawę warunków podróżowania rowerem. W szczególności dotyczy to inwestycji mogących mieć wpływ na możliwość budowy ujętych w Planie Ogólnym Zagospodarowania Przestrzennego (POZP) miasta Krakowa dróg rowerowych. Obejmuje to decyzje administracyjne o Warunkach Zabudowy i Zagospodarowania Terenu (WZiZT) dla inwestycji na niektórych obszarach, ale także ustawianie tablic reklamowych, remonty dróg kołowych, urządzeń wodnych itp.

Podobne procedury audytu funkcjonują w wielu krajach (np. Wielka Brytania i jej Krajowa Polityka Rowerowa), ale zazwyczaj są ograniczone do inwestycji i remontów układu drogowego. Krakowskie rozwiązanie jest nowatorskie w skali Polski i prawdopodobnie wszystkich krajów Europy środkowej i wschodniej. W założeniu powinno znakomicie usprawnić realizację zapisów polityki transportowej miasta oraz Planu Ogólnego Zagospodarowania Przestrzennego bez żadnych nakładów inwestycyjnych.

Na czym polega problem?

W Polsce (i w Krakowie) planowanie przestrzenne jest w stanie bardzo złym. Większość obszarów miasta w ogóle nie ma Planów Miejscowych Zagospodarowania Przestrzennego, a istniejące plany nie są wystarczające z punktu skutecznej polityki rowerowej czy szerzej - transportowej. Analiza dotychczasowej realizacji obowiązującej polityki transportowej miasta i zapisów Planu Ogólnego dotyczących systemu dróg rowerowych pokazuje jednoznacznie, że jest ona paraliżowana wydanymi decyzjami o Warunkach Zabudowy i Zagospodarowania Terenu dla inwestycji, znajdujących się w miejscach obejmujących przewidziane w Planie Ogólnym trasy rowerowe.

Niemal wszystkie zrealizowane duże inwestycje - zwłaszcza hipermarkety czy stacje benzynowe, znajdujące się bezpośrednio w pobliżu pasa drogowego i połączone z nim wjazdami oraz zlokalizowane w innych miejscach planowanego przebiegu tras rowerowych - w sposób zasadniczy ograniczają możliwość budowy w ich pobliżu przewidzianych w POZP dróg rowerowych lub niewyobrażalnie podniosły koszty budowy takich tras. Przykładem może być stacja benzynowa na rogu ulicy Zakopiańskiej i siostry Faustyny, uniemożliwiająca budowę trasy rowerowej wzdłuż potoku Wilga przy wykorzystaniu przejścia pod ul. Zakopiańską w tunelu dawnej kolejki wąskotorowej, czy salon Mercedesa przy ul. Mogilskiej, gdzie parking i zabudowa uniemożliwiają przeprowadzenie pełnowymiarowej, dwukierunkowej drogi rowerowej. Z kolei hipermarket Tesco sfinansował odcinek drogi rowerowej wzdłuż ulicy Kobierzyńskiej, ale wady projektu i fatalne podłączenie jej do sieci drogowej dyskwalifikują to "ułatwienie" mimo dobrych intencji i wysiłku finansowego.

Oczywiście, wszystkie wydawane decyzje administracyjne były zgodne z niedoskonałym polskim prawem a inwestorzy (i zapewne także urzędnicy!) zapewne nie mieli pojęcia, że utrudniają realizację takiej, czy innej obowiązującej polityki miasta.

Rozwiązanie:

Dlatego powstał pomysł, aby już na etapie wydawania decyzji o ogólnych warunkach inwestycji i remontów, nie tylko drogowych i transportowych, ale również pozostałych, prowadzonych na terenach przylegających do pasa drogowego i wszędzie tam, gdzie w Planie Ogólnym Zagospodarowania Przestrzennego znajduje się trasa rowerowa, wydawana była w oparciu o jasne kryteria i zasady wiążąca opinia dotycząca rozwiązań dla ruchu rowerowego.

Celem audytu nie jest obciążenie finansowe inwestora, ale wskazanie sposobów, w jaki inwestor może stać się "przy okazji" użyteczny społecznie, a ponoszone przez niego wydatki mogą być bardziej efektywne. Na przykład przepuszczając ruch rowerowy przez ogólnodostępny parking, budując taki a nie inny próg spowalniający czy stosując pochylnię zamiast schodów, inwestor może w znakomity sposób ułatwić ruch rowerowy, zyskując przy tym dodatkowych klientów czy na przykład specyficznych odbiorców reklam umieszczanych na swoim terenie nie ponosząc przy tym żadnych dodatkowych kosztów.

Budowa stacji benzynowej w oczywisty sposób wiąże się z przebudową lokalnego układu drogowego i uwzględnienie interesów wszystkich uczestników ruchu, w tym rowerzystów, jest w takiej sytuacji przede wszystkim kwestią poprawnego projektu, a nie dodatkowych kosztów. Przyciągnięcie takich użytkowników może mieć też niewielkie, ale wymierne uzasadnienie finansowe - sprzedaż akcesoriów rowerowych na stacji benzynowej (łatki, dętki, opony itp.) jest normalną praktyką w wielu krajach. Z kolei ułatwienia dojazdu rowerem w rejonie multipleksu kinowego czy centrum handlowego otwierają te instytucje na nową, ale rosnącą niszę klientów.

Punktami wyjścia Audytu Rowerowego są: