Przymusowe kaski dla rowerzystów do 16. roku życia?

[05.09.2025] Pierwszy raz w Polsce pojawia się rządowy projekt przymusowych kasków dla rowerzystów i kierujących elektrycznymi hulajnogami i urządzeniami transportu osobistego. Kaski mają być obowiązkowe dla kierujących do 16. roku życia i dla dzieci przewożonych na rowerze, przy czym kierujący rowerem do 16. roku życia według najnowszej wersji projektu (29.08.2025) są z tego obowiązku zwolnieni jeśli poruszają się pod opieką rodziców lub opiekunów prawnych. Projekt: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12393550/ (polecamy analizę procesu legislacyjnego - konsultacji społecznych nie było, projekt jest "wrzutką" do zupełnie innego projeku!) oraz - od 3.09.2025 - https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/agent.xsp?symbol=RPL&Id=RM-0610-151-25 Proces legislacyjny dopiero się zaczyna.

Nasze - Miast dla Rowerów - stanowisko jest proste:

obowiązek jazdy w kasku jest kontrproduktywny;

kask może stwarzać fałszywe poczucie bezpieczeństwa, a niewłaciwie założony - nie działa;

konieczna jest edukacja: jak zakładać kask i przed czym kask może chronić, a przed czym nie chroni;

do rozważenia jest ustawowy zakaz jazdy hulajnogą elektryczną i urządzeniem transportu osobistego (UTO) do 15. lub 17. roku życia;

konieczne są zmiany definicji hulajnogi elektrycznej i Urządzenia Transportu Osobistego w ustawie Prawo o Ruchu Drogowym (m. in. ograniczenie maksymalnej mocy ciągłej do 0,5 kW a w przypadku samobalansujących, czyli UTO - do 1,2kW)

W latach 2018-2024 w Polsce roczna liczba wypadków z udziałem rowerzystów spadła o 20% (o około tysiąc). Natomiast w latach 2022-2024 (dopiero wtedy zaczęto je liczyć) mamy skokowy - aż o 25% - wzrost liczby wypadków na hulajnogach. Stanowią one aż około 20% liczby wypadków rowerowych, choć ruch hulajnogowy to według wielu publicznie dostępnych badań i analiz zaledwie 5 (pięć) procent rowerowego. Lwia część wypadków na hulajnogach elektrycznych to dzieci i młodzież, kiedy w przypadku rowerów wypadki rozkładają się równomiernie we wszystkich grupach wiekowych. UWAGA: wypadki = zdarzenia z co najmniej jedną ofiarą (zabity, ciężko ranny, lekko ranny; nie mylić z kolizjami gdzie ofiar nie ma). Ewentualna legislacja (formalnie dokument, który się nazywa Ocena Skutków Regulacji, tzw. OSR) powinna wskazywać skalę problemu (liczbę urazów głowy wynikających z wypadków komunikacyjnych na rowerach i hulajnogach elektrycznych w roku bazowym - np. 2024) oraz wskanik sukcesu - o ile ta liczba ma się zmniejszyć w rezultacie wprowadzanej regulacji np. po pięciu latach obowiązywania nowego prawa. Jeśli takich danych nie ma, to należy zacząć od ich zebrania i analizy.

********************************

Publicznie zadaliśmy też na facebooku pytania (zobacz tu: https://www.facebook.com/share/p/1S2dqddDSB/ ):
Ponieważ pan minister Dariusz Klimczak uzasadniając propozycję obowiązku kasków na rowerach i hulajnogach do 16. roku życia powołuje się na obowiązek noszenia kasków przy uprawianiu snowboardingu lub narciarstwa zjazdowego na "zorganizowanym terenie narciarskim" (ale już nie poza nim, np. na drogach publicznych - kiedy np. narty biegowe to Urządzenie Wspomagające Ruch w rozumieniu ustawy Prawo o Ruchu Drogowym) to publicznie prosimy, aby minister sportu pan Sławomir Nitras ujawnił następujące informacje bo liczby i twarde dane są ważne:

ile zdarzeń z urazem głowy miało miejsce na zorganizowanych terenach narciarskich w trzech kolejnych latach bezpośrednio przed wprowadzeniem obowiązku noszenia kasków na stokach oraz we wszystkich kolejnych latach obowiązywania tego przepisu;

ilu urazów głowy rocznie udało się uniknąć wskutek obowiązku noszenia kasków na nartach (a jeśli takich danych nie ma to dlaczego i czy powinny być zbierane);

ile mandatów karnych nałożono i na kogo w związku z brakiem kasku na zorganizowanych terenach narciarskich u osób do 16. roku życia w okresie obowiązywania przepisu (ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich, art. 29 i art. 45 ust. 2);

co to jest "kask ochronny konstrukcyjnie przeznaczony do uprawiania narciarstwa zjazdowego" w świetle polskiego prawa, jakie kaski nie spełniają tego określenia i kto o tym decyduje na podstawie jakich przepisów.

Zaś ministra właściwego do spraw infrastruktury publicznie pytamy:

do ilu rocznie urazów głowy w wyniku wypadków komunikacyjnych dochodzi u kierujących rowerami oraz użytkowników hulajnóg elektrycznych, Urządzeń Transportu Osobistego (UTO) i Urządzeń Wspomagających Ruch (UWR) w poszczególnych przedziałach wiekowych i w podziale na użytkowany pojazd lub urządzenie? Prosimy o dane liczbowe przynajmniej z okresu 2022-2024 w podziale na lata a jeśli takich danych nie ma, to kto i na jakiej podstawie jest właściwy do ich zbierania, analizowania i udostępniania i dlaczego tego nie robi?;

o ile zmniejszy się według Ministerstwa roczna liczba urazów głowy u kierujących w rezultacie proponowanego obowiązku noszenia kasków w podziale na pojazdy (rowery, hulajnogi elektryczne, Urządzenia Transportu Osobistego); w procentach oraz w liczbach bezwzględnych? ;

jakie wymogi będzie musiał spełniać kask ochronny, obowiązek używania którego nałoży projektowana nowelizacja na rowerzystów oraz użytkowników hulajnóg i Urządzeń Transportu Osobistego do 16 roku życia, kto te wymogi będzie egzekwował i w jaki sposób? ;

czy przepisy ustawy Prawo o Ruchu Drogowym w zakresie obowiązkowych kasków będą obowiązywać na terenach prywatnych, posesjach, placach zabaw, terenach zielonych, w tzw. skateparkach itp. (poza drogami publicznymi)? ;

jak Ministerstwo Infrastruktury interpretuje ogromne różnice w statystyce wypadków rowerowych (spadek ich rocznej liczby o 20% w latach 2018-2024, czyli o ok. tysiąc) i hulajnogowych (wzrost o 25% w latach 2022-2024) oraz ogromną nadreprezentację tych ostatnich (wypadki na hulajnogach stanowiły w 2024 roku około 20% liczby wypadków rowerowych kiedy udział hulajnóg w ruchu nie przekracza 5% ruchu rowerowego co wynika z badań urzędów miast Warszawy, Gdańska i Wrocławia);;

czy osoba która ukończyła 10 lat, nosi kask ochronny oraz ma tzw. "kartę rowerową" będzie mogła nadal legalnie kierować hulajnogą elektryczną o masie ponad 40 kg i maksymalnej mocy ciągłej ponad 5kW (wyższej niż motorower, który musi mieć homologację typu, rejestrację a do kierowania którym wymagane jest prawo jazdy? Taki pojazd spełnia ustawową definicję "hulajnogi elektrycznej" (lub Urządzenia Transportu Osobistego) o ile "konstrukcyjnie" ma ograniczoną prędkość do 20 km/godz.);;

czy Ministerstwo rozważa podniesienie wieku, od którego dozwolone jest kierowanie hulajnogą elektryczną lub UTO (analogicznie do obecnych przepisów dotyczących wózka rowerowego czy roweru wieloosobowego - 17 lat) zamiast wprowadzania obowiązku kasków i czy analizowało wpływ podniesienia wieku na minimalizację liczby urazów głowy?;

czy Ministerstwo rozważało korektę definicji hulajnogi elektrycznej i Urządzenia Transportu Osobistego przez ustawowe ograniczenie maksymalnej mocy ciągłej ich napędu oraz dopuszczalnej masy własnej i analizowało wpływ takiej legislacji na liczbę wypadków i urazów w wypadkach komunikacyjnych?;

czy legislacja oparta wyłącznie o przesłanki moralne i etyczne a niemająca oparcia w danych liczbowych i zweryfikowanych empirycznie logicznych związkach przyczynowo - skutkowych (patrz ocena ex post legislacji "narciarskiej" a raczej jej brak) to jest coś, na co zasługuje Polska w XXI wieku i co zagwarantuje poprawę jakości życia?

Opracowanie: Marcin Hyła